Μία από τις πιο μοντέρνες διατροφές είναι η If it fits your macros (IIFYM) ,η διατροφή που υπόσχεται ευελιξία, ευκολία, αλλά το κυριότερο: αποτέλεσμα. Ομως οι πιο πολλοί κάνουνε λάθη ως προς την εφαρμογή της καθώς και την προσέγγιση της.
Απόκτησε το νέο ebook του RawMadStrength!
Άλλαξε την ζωή σου, κάνοντας λιγότερα,πετυχαίνοντας περισσότερα!
Αν ανοίξουμε ένα λεξικό (ναι υπάρχουν ακόμη) και ψάξουμε τον όρο ευέλικτος θα δούμε τις εξής δύο ερμηνείες (μεταξύ άλλων) :
- Ικανότητα σε αλλαγή με γρήγορο τρόπο
- Μη δεμένο από τυπική εφαρμογή ή ακολοιυθία
Αν πάλι κοιτάξουμε τον όρο διατροφή δίαιτα θα δούμε τις εξής δύο ερμηνείες:
- Συχνή κατανάλωση φαγητού αλλά και υγρών στοιχείων
- Μία διαδικασία θρέψης με στόχο κάποιος να μειώσει το σωματικό του βάρος
Κάποιος λογικά σκεπτόμενος θα έφτανε στο συμπέρασμα ότι η ευέλικτη διατροφή μας επιτρέπει να τραφούμε με τρόπο εξατομικευμένο ,επιτρέπει συχνές και κατά βούληση αλλαγές ως προς την επιλογή των τροφίμων κτλ. Αυτό μπορεί να έχει σαν στόχο είπε την απώλεια βάρους, είτε την αύξηση μυϊκής μάζας ή απλά τη σωστή θρέψη.
Όμως όπως θα δούμε ευέλικτη διατροφή δεν είναι τόσο ευέλικτη όσο πολλοί πιστεύουν και αυτό έχει να κάνει κυρίως με τον τρόπο εφαρμογής της.
Η εφαρμογή της κατά το μεγαλύτερο κομμάτι καθώς και ο τρόπος προσέγγισης της δεν της επιτρέπει να είναι ευέλικτη και προσαρμοσμένη αλλά αναγκαστικά να μένεις απαράλλαχτη και αυστηρή δηλαδή το τελείως αντίθετο από αυτό το οποίο εκφράζονται οι έννοιες της!
Ας κάνουμε ένα ξεκαθάρισμα μεταξύ θεωρίας και πράξης πάνω σε αυτό το ζήτημα.
Θεωρία:Τι ΥΠΟΤΊΘΕΤΑΙ ότι είναι η ευέλικτη διατροφή
Στη θεωρία η ευέλικτη διατροφή είναι μία πραγματικά πολύ καλή προσέγγιση στον τρόπο με τον οποίο μας επιτρέπει να πετυχαίνουμε τους στόχους μας είτε είναι η απώλεια λίπους είτε είναι αύξηση μυϊκής μάζας. Μία από τις βασικές ιδέες της είναι ότι δεν είναι ανάγκη να κολλάμε τόσο στις λεπτομέρειες ενός πλάνου αλλά ούτε και στα μεμονωμένα σημεία της διατροφής μας :Δεν έχει τόση σημασία η πυκνότητα ως προς τα μακροθρεπτικά συστατικά των τροφών που τρώμε αλλά ουσιαστικά στο σύνολο της ημέρας θα έχουμε καλύψει.
Σε μία πιο ελεύθερη μετάφραση θα λέγαμε ότι μπορούμε να πετύχουμε στόχος μας (από άποψη σωματοδομής αλλά και υγείας) τρώγοντας τηγανητές πατάτες, γλυκά κτλ εάν και εφόσον στη διατροφή μας συμπεριλαμβάνονται και άλλα τρόφιμα όπως καθαρή ζωική πρωτεΐνη, φρούτα ,λαχανικά αλλά και γαλακτοκομικά.
Ουσιαστικά με αυτούς τους ορισμούς καλύπτουμε το κομμάτι το οποίο λέει ότι μία τέτοια διατροφή δεν έχει μία τυπική ακολουθία εφαρμογής, αφού αυτό είναι που μας επιτρέπει να την προσαρμόσουμε με γρήγορο τρόπο στις εκάστοτε ανάγκες μας,
Αυτό λοιπόν είναι και το πιο ουσιώδες κομμάτι αυτής της διατροφής : η ικανότητα να αλλάζουμε οποιοδήποτε μέρος της χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία κάτι που συνεπάγεται:
- Ευκολία θα την ακολουθήσουμε
- Οφέλη για την πνευματική μας υγεία
Θεωρητικά πάλι η ευέλικτη διατροφή θα πρέπει να είναι πάρα πολύ εύκολη στον ακολουθηθεί και όλοι ξέρουμε ότι το να μπορείς να ακολουθήσεις κάτι που είναι εύκολο ( ιδίως στο θέμα της διατροφής ) άσχετα με το είδος της διατροφής αυτής, είναι ένα πολύ βασικό κλειδί για την επιτυχία!
Το κομμάτι δε που μας δίνει πνευματική υγεία είναι εκείνο που μας επιτρέπει να φάμε κατά βάση ότι θέλουμε χωρίς απαραίτητα να νιώθουμε ενοχές εφόσον μία τέτοια διατροφή μας επιτρέπει να τρώμε σωστά , υγιεινά αλλά και να έχουμε τις δικές μας επιλογές μέσα σε αυτήν.
Πρακτικά:Γιατί δεν είναι τόσο..ευέλικτή τελικά!
Το κύριο ζήτημα λοιπόν με την ευέλικτη διατροφή είναι ότι ούτε το ευέλικτη εφαρμόζεται αλλά ούτε και το εύκολα προσαρμόσιμη!
Θα έπρεπε να τρώμε οτιδήποτε θέλουμε εάν και εφόσον αυτό καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες μας σε μακροθρεπτικά συστατικά καθώς και σε θερμιδική πυκνότητα.
Μία τυπική διατροφή πάντα περιλαμβάνει τη μέτρηση ποσότητας φαγητού για κάθε ξεχωριστό κομμάτι της κάτι που γρήγορα καταντάει κουραστικό.
Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο ευέλικτη αναφερόμαστεστην στοχευμένη ποικιλία των τροφών σε αντίθεση με μία τυπική διατροφή που στοχέυτει πιο πολύ στην ποσότητα της κάθε τροφής.
Και εδώ ακριβώς παρουσιάζεται το πρώτο πρόβλημα:
Οι περισσότεροι αθλούμενοι (κι όχι μόνο) που χρησιμοποιούνε μία τέτοιου είδους δίαιτα πρακτικά μετράνε κάθε ένα από τα πράγματα τα οποία βάζουν στο στόμα τους!
Σύμφωνα με τους ορισμούς που βάλαμε στην αρχή του άρθρου αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αφού είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά μιας τέτοιου είδους δίαιτας: το να μην προγραμματίζεις την ημέρα σου από πριν αλλά κατά την διάρκεια της ημέρας να εμπλουτίσεις το διαιτολόγιό σου ανάλογα με τις ανάγκες σου.
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της δίαιτας αυτής!
Το να μετράμε διαρκώς με υπερβολική ακρίβεια την κάθε μπουκιά μας κατά την διάρκεια της ημέρας ,βάζοντας μία μεγάλη ποικιλία υγιεινά και ανθυγιεινά τρόφιμα μας δίνει μία ψευδαίσθηση μιας ευέλικτης δίαιτας. Το να φάμε ένα ντόνατ ή μισή πίτσα μόνο και μόνο επειδή έχουμε σαν δικαιολογία την μέτρηση των μακροθρεπτικών συστατικών τους δεν θα έπρεπε να μας δίνει την ψευδαίσθηση μιας ευέλικτης δίαιτας αλλά μιας ευέλικτη δικαιολογίας!
Που βρίσκεται το λάθος?
Το λάθος βρίσκεται στη σύνδεση μεταξύ θεωρίας και πρακτικής αυτού του είδους δίαιτας αφού οι πιο πολλοί την παρερμηνεύουν πιστεύοντας ότι είναι μία δίαιτα που τους Επιτρέπει να τρώνε συνέχεια ντόνατ, πίτσες και σουβλάκια.
Και αυτό είναι που την κάνει ευέλικτη….κάτι που είναι ΛΑΘΟΣ!
Όμως θα πρέπει να θυμόμαστε ότι ευέλικτη σημαίνει ευκολία στην αλλαγή καθώς και την προσαρμογή της ανάλογα τις ανάγκες μας.
Ευέλικτη δεν σημαίνει να κάθομαι να μετράω τα μακροθρεπτικά συστατικά ενός ντόνατ ώστε να αφαιρέσω μία υγιεινή επιλογή και να μην ξεπεράσω τις ημερήσιες θερμίδες μου.
Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη οριοθέτηση από επιστημονικής απόψεως το τι ακριβώς είναι η ευέλικτη διατροφή/δίαιτα κάτι που κάνει κάποια ζητήματα λίγο πιο περίπλοκα.
Μια διαφορετική (καλύτερη) προσέγγιση!
Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν οι πιο πολλοί το να εφαρμόσεις σωστά την ευέλικτη διατροφή απαιτεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο γνώσης γύρω από τα τρόφιμα έτσι ώστε να μπορείς να κάνεις σωστές επιλογές σε σχέση με το τι θα φας ,τι θα πιείς και πότε χωρίς να είναι ανάγκη κάθε φορά να το ζυγίζεις τρόφιμα.
Έχουμε δύο είδη διατροφής και προσέγγισης όσον αφορά τον σωματικό μας βάρος:
Τυπική διατροφή bodybuilding:
Μετράμε τα πάντα σε σωστές ποσότητες , σε σωστά γραμμάρια υπολογίζοντας κάθε φορά τα μακροθρεπτικά συστατικά όπως ο υδατάνθρακας, η πρωτεΐνη ή το λίπος του κάθε τροφίμου και έπειτα το σύνολό τους ως προς τα γεύματα που θα κάνουμε. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτός είναι ένας από τους πιο πετυχημένους και έξυπνους τρόπους για να τραφεί κάποιος.
(Πραγματικά) ευέλικτη δίαιτα:
Απαιτεί μία βασική γνώση του πως θα πρέπει να τρέφεται ένας άνθρωπος καθώς και μία βασική ιδέα για τις ενεργειακές ανάγκες του ανθρώπου. Ο στόχος είναι να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες καλύπτοντας ταυτόχρονα τα μακροθρεπτικά συστατικά που απαιτούνται μέσα στην ημέρα και το – κυριότερο – , να μπορούμε να επιλέξουμε οποιοδήποτε τρόφιμο μας αρέσει.
Το να μετράμε θερμίδες ή γραμμάρια είναι δευτερεύουσας σημασίας και όχι αναγκαίο.
Κάθε μία από τις παραπάνω προσεγγίσεις στο θέμα της διατροφής έχει τα υπέρ και τα κατά της.
Αν ο στόχος του είναι να αυξήσεις την μυϊκή σου μάζα ή να μειώσεις το ποσοστό λίπους σου η πρώτη προσέγγιση είναι δοκιμασμένη μέσα από δεκαετίες και αντικειμενικά έχει αποτέλεσμα. Η ενεργειακή ισορροπία είναι ουσιαστικά ένα ισοζύγιο και μετρώντας τι πραγματικά χρειάζεσαι να καταναλώσεις αλλά και να κάψεις θερμιδικά θα φτάσεις αργά ή γρήγορα στον στόχο σου.
Αν πάλι θες κάτι πιο χαλαρό και έχεις όντως πρόβλημα και να ακολουθήσεις την πρώτη (ίσως πιο) αυστηρή μέθοδο τότε η δεύτερη μέθοδος θα είναι πολύ καλύτερη για σένα όχι μόνο για τη σωματική σου υγεία αλλά και την ψυχική.
Με μικρά βήματα σιγά – σιγά και μαθαίνοντας πώς να κάνεις σωστές επιλογές θα φτάσεις πάλι εκεί που θέλεις
Για όλους εμάς που δεν μπορούμε να είμαστε πολύ περιορισμένοι στη διατροφή μας μία τέτοιου είδους διατροφή μας επιτρέπει να κάνουμε καλύτερες επιλογές , κάτι που με άλλο τρόπο δεν θα κάναμε. Ενα ντόνατ και ένα κομμάτι πίτσα δεν έχει τόσο μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις ούτε στην υγεία μας αλλά ούτε και στο σώμα μας όταν το 95% της διατροφής μας είναι καθαρό. Η ευέλικτη δίαιτα μας επιτρέπει να είμαστε υγιείς σε ψυχοσωματικό επίπεδο χωρίς εξαναγκασμούς!
Πηγές:
Katz DL, Meller S. Can we say what diet is best for health? Annu Rev Public Health. 2014;35:83-103.
Johnston BC, Kanters S, Bandayrel K, Wu P, Naji F, Siemieniuk RA, Ball GD, Busse JW, Thorlund K, Guyatt G, Jansen JP, Mills EJ. Comparison of weight loss among named diet programs in overweight and obese adults: a meta-analysis. JAMA. 2014 Sep;312(9):923-33.
Yancy WS Jr, Mayer SB, Coffman CJ, Smith VA, Kolotkin RL, Geiselman PJ, McVay MA, Oddone EZ, Voils CI. Effect of Allowing Choice of Diet on Weight Loss: A Randomized Trial. Ann Intern Med. 2015 Jun;162(12):805-14.
Westenhoefer J, Stunkard A, Pudel V. Validation of the flexible and rigid control dimesnsions of dietary restraint. Int J Eat Dis. 1999 Jul;26(1):53-64.
Stewart TM, Williamson DA, White MA. Rigid vs. flexible dieting: association with eating disorder symptoms in nonobese women. Appetite. 2002 Feb;38(1):39-44.
